Antik Yunan Mitolojisi - Sirenler'in Hikayeleri, Efsaneleri
Sirenler ya da diğer adıyla seireneler (Acheloides), yunan mitolojisinde yer alan deniz kızına benzeyen ama farklı olarak iki kuyruğa sahip olmaları ile onlardan ayrılan deniz yaratıklarıdır .Mitolojik olan bu yaratıklar, uçurumlarla ve kayalarla çevrili olarak betimlenen adada (Sirenum Scopuli) yaşar .Ayrıca ülkemizde bulunan Foça‘daki “Siren Kayalıkları “da bu efsaneye ev sahipliği yapar.
Bu efsanevi yarı balık yarı kadın olarak tasvir edilen yaratıkların, doğaüstü sesleri vardır ve bu seslerini av için bir silah olarak kullanırlar. Avları ise genellikle açık denizlerde dolanan denizcilerdir. Efsanelere göre sirenlerin yaşam alanına yakın yerlerde dolanan bu denizciler, onların güzelliğinden ve seslerinden etkilenip onlara doğru istemsizce, aşk sarhoşluğu içinde çekilmişler ve gemileri kayalara çarparak parçalanmış ,denizciler ise denize düşüp sirenlere yem olmuşlardır.
Bu yarı insan yarı balık şeklindeki insansı varlıkların tarihi M.Ö 5000 ‘lere dayanmaktadır. Genel bir kanı ise bu mitolojik canlılarının hikayelerinin oluşumunda ,deniz ineklerinin etkisinin olmasıdır. Deniz inekleri büyük vücuda sahip ,memeli bir deniz canlısıdır.Bu memelilerin kolları ise yavrularını taşımaları için evrim geçirmiş ve insan kollarına benzemiştir.Bu sebeple denizcilerin bu deniz ineklerini görüp deniz kızlarına benzettikleri düşünülmektedir. Sirenler, çok güzel bir yüze sahiptirler .Ayrıca sirenlerin yunan mitolojisindeki en büyük nehir tanrısı olarak geçen Achelous‘un kızları olduğu düşünülmektedir. Yarı kadın yarı balık olarak tasvir edildikleri gibi bazı kaynaklarda ise yarı kuş yarı kadın olarak da tasvir edilmektedirler .Bu yaratıkların sayıları ise genelde iki ile beş arasındadır .Sirenlerin korsanlarla konuşabildiği ve kendilerine aşık ederek, peşine takıp onları ölüme götürdükleri efsaneler arasında yer almaktadır.
Bu varlıklardan genel olarak kurtulan olmasa da mitolojide sirenlerden kurtulanların olduğu ve bunların; Jason, Argo ve Odysseus olduğu belirtilir. Sirenler hakkında bilgi edindiğimiz diğer bir kaynak ise Homeros destanıdır. Bu destanın ismi ise Odysseia‘dır.Bu efsanede Kral Odyseus‘un Truva savaşından dönüşü anlatılır .Savaş biter ama Odyseus ülkesine dönemez, tanrılar tarafından on sene kadar adada hapis kalmıştır. En sonunda ise Tanrılar, Kral Odyseus‘a dönmesi için izin verir ve böylelikle Odyseus on iki gemisini ve yoldaşlarını da alarak denizde yollara düşer. Denizlerdeki mücadelesi üç yıl kadar sürer .Odyseus ‘un baş düşmanı deniz tanrısı Poseidon‘dur. Bu yüzden Odyseus ‘un gemisi sürekli kazaya uğrar, rotasını şaşırır. Gemisi ile dönüşte Ege Denizi’nde yer alan Phoika kıyılarına gelir .Yoluna devam edebilmesi için sirenlerin yaşadığı adaların arasından geçmesi gerekir. İşte o anda Odyseus , büyücü olan Kirke‘nin dediklerini hatırlar ve hemen kendini geminin en sağlam direğine halatlarla bağlatır, ağzına da sünger koyar. Ayrıca tayfasının kulaklarını da balmumu ile kapattırır. Böylelikle tayfası sirenlerin güzel sesini duymayacak ve onlara aldanmayacaktır. Fakat Odyseus kulaklarını kapattırmamıştır. Böylelikle Kral Odyseus sirenlerin büyüleyici seslerini duyar:
'Gel buraya dillere destan Odysseus,
Akhalıların şanı şerefi, durdur gemini de duy bizim sesimizi.
Hiç bir gemi buradan geçemedi, durup dinlemeden tatlı ezgilerimizi.'
Kral Odyseus bu büyüleyici sese doğru çekildiğini hisseder, ömrü boyunca orada kalmak istese de emir veremez, ağzı süngerle kapalıdır ve tayfasının da kulağı balmumu ile kapatılmıştır. Bağırır, çağırır ama sesini duyuramaz ve olduğu yerde bayılır, kalır. Ne diğer gemiciler Kral Odyseus‘u duyabilmiş ne de Kral Odyseus onlara emir verebilmiştir. Böylelikle gemi sirenlere yem olmaktan kurtularak oradan ayrılmıştır. Sonunda Odyseus gözlerini açtığında tehlikenin geçtiğini görür ve ülkesine, onu yıllardır bekleyen karısı Penelope’ye kavuşur ama sirenlerin o büyüleyici sesi kulaklarından hiç gitmemiştir.
Bu makale gönderisinde, Kaybolmuşlar yazarı Kayıp Zeka ; deniz inekleri, kral odyseus, yarı balık, odyseus, yunan mitolojisi, gemi, sirenlerin ve sirenler kavramlarını ele aldı, genel kültür odaklı daha fazla eğitim & nasıl yapılır? makale içeriği için aşağıda önerilen diğer alakalı gönderilere de göz atın.